Category Archives: SERAT NITIPRANA

SERAT NITIPRANA


Pamedharing sarkaraning manis, manising tembung kaliyan tembang, tembunging sastra campure, Arab lan Jawanipun, kalihira tan kena sisip, lumampah kalihira, cinupet tan purun, yen pisah salah satunggal, yekti gagal ngilangaken yudanagari, nagara iku rosa.

Kuwating nagara gegirisi, kuwating sarak sabab rumeksa, wajib ngreksa kukum kabeh, kukum pan kuwat kukuh, angukuhi prakareng buri, yen mangkono ta padha, wedia mring kukum, pratapna yudanagara, yen ketemu karone dadia becik, becik slamet raharja.

Lah punika sarjuning kang nulis, mantheng ing tyas susetya ngulama, nglapasaken panggraitane, graitane wong punggung, anggung gawe agunggung dhiri, dhirinira keweran, tan weruh ing kawruh, warah wuruk pan tinerak, nerak sarak nora wande nemu sarik, rusuh rusak keprangkat.

Sakarepe rikuh ngrusak ati, ati tiwas ing pati tan nawas, awit akeh was uwase, wuwusen sujanayu, karahayon ngesthi ing budi, tumindak ing dadalan, dalan kang mrih luhung, tuturing tyas sabar drana, tegesira ngeklasna kalbu kang sukci, dimen mancur tyasira.

Mancur ing tyas iku anyumuki, marang badan awakira dhawak, sumrambah kabecikane, nyupet cilakanipun, suka sukur ingkang pinanggih, uga manggih kagungan, sinebat wong agung, anggenggeng santosanira, rinasanan wong iku ambeg basuki, ngusweng tyas karaharjan.

Harjaning tyas bisa milawani, marang sakabehe nafsu kang ala, kang bener pinarekake, sumingkir marang merdut, merdut dudut ati tan becik, becik acumadhonga, mring Gusti Kang Agung, gung nalanggeng mring Hyang Suksma, Suksma nrima ing pinawuning kang abdi, yen temen tinemenan.

Jroning Kitab Sipatul Ngulaki, tandhaning wong kang kurang budinya, ana pratandha awake, solah pangucapipun, kang kanggonan jatining budi, yen katekanan balak, ing sariranipun, winelas ing kabecikan, mring kabuka marang ing sasami-sami, wong luput ingapura.

Dene purwa tutungguling budi, kaping kalih mantep idhepira, ingkang beciki awake, lan weruh sriranipun, yen wong luhur dipun-andhapi, tur nora palacidra, marang saminipun, dene tandha kaping tiga, iya karem wong iku panggawe becik, nyimpang panggawe ala.

Tandha ping pat jatmika ing budi, omot ujar tandha kaping lima, ngucap barang pangucape, sarta kalawan ngelmu, tandha ping nem karem amikir, tansah maca Istikpar, eling uripipun, lamun awekasana pejah, kaping kalamun nandhang prihatin, panrimaning nugraha.

Nuli ilang denira prihatin, dene linimput ing panarima, lan andhap asor ambeke, wus jangkep kaping pitu, budi ala ginuncang eblis, iya pitung prakara, dene kang rumuhun, dhemene angniaya, yen angucap wong iku adoh lan ngelmi, sembrana amrih cacad.

Kapindhone digumunggung dhiri, nora dhemen apawong sanakan, manawa asor dheweke, dene kang kaping telu, tatakrama den orak-arik, ingkang kaping sekawan, kereng sarta lengus, ping lima jail wadulan, kaping neme angumpet panggawe becik, dene kang kaping sapta.

Nora sabar katekan bilai, pan wus jangkep kang sapta prakara, iku pancabaya gedhe, rasakna putraningsun, marang kojah kang wuri-wuri, kalamun sira bisa, matrapken pitutur, kang wus kasebut ing ngarsa, iku badan umarek mring Maha Sukci, sarta lawan nugraha.

Utamane kalakuwan iki, lakonana samubarang karya, kukuhana ing becik, kang tega tinggal luput, kencengana benerireki, den kukuh aywa kongkah, kang supaya bakuh, eklasna ninggal kang ala, lire ala ingkang tinggal saking becik, becik iku raharja.

Arja jaya pan aja gumingsir, singkirena ati kang belasar, dimen adoh sar besare, sasare ing pinemu, panemune wong ahli ngelmi, akeh kang matekena, marang badanipun, iku ngelmuning gupala, nora wande yen kekel aneng yuwani, tingal mati tan awas.

***niti = pranatan , pitedah; prana = penggalih, raos nitiprana = pranatan utawi pitedah raosing manah kagem ngupadi kamulyaning dumadi.

Karya : R. Ng. Yasadipura